Yıl: 2024  Cilt: 59  Sayı: 1  Sayfa: 192-209

doi: 10.15659/3.sektor-sosyal-ekonomi.24.02.2298

TÜRKİYE’DEKİ BÜYÜKŞEHİRLERİN SAĞLIK HİZMETİ ETKİNLİĞİNİN VERİ ZARFLAMA ANALİZİ YÖNTEMİYLE İNCELENMESİ

SEMİH ISLICIK

Günümüzün küreselleşen dünyasında hızla gelişen ve değişen sağlık sistemlerinin kısıtlı kaynaklarla en yüksek faydayı sağlayacak şekilde sunulabilmesi, birey ve toplum sağlığı açısından son derece önemlidir. Sağlık sektöründe kaynakların etkin kullanımı, atıl kullanımın azaltılması ve daha iyi bir sağlık hizmeti verilmesi performans ölçümü yapılmasını gerektirmektedir. Bu bağlamda araştırmanın amacı Türkiye’de faaliyet gösteren sağlık kurumlarının sağlık göstergelerini kullanarak büyükşehir bazında etkinliğini belirlemek, etkin sınırda olmayan büyükşehirlerin verimsizliklerinin kaynadığını tespit etmek, atıl kullanımlarını hesaplamak ve etkin büyükşehirlerin süper etkinlik değerlerini saptamaktır. Bu kapsamda 4 girdi 3 çıktı değişkeninin kullanıldığı çalışmada 27 adet büyükşehir analize dâhil edilmiş ve büyükşehir bazında etkinlik hesaplaması yapılmıştır. Bu doğrultuda, 2020 Sağlık Bakanlığı Sağlık İstatistikleri Yıllığı’ndan alınan veriler kullanılmış ve araştırma verilerinin analizi için R Studio paket programlarından yararlanılmıştır. Araştırma sonucunda CCR modeline göre 7 büyükşehir etkin olarak tespit edilirken, BCC modeline göre 14 büyükşehir etkin olarak tespit edilmiştir. Ayrıca etkin büyükşehirler arasında en etkin büyükşehrin Mardin olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler (Keywords): Veri zarflama analizi, Büyükşehirler, Sağlık Hizmeti, Etkinlik

INVESTIGATION OF HEALTH SERVICE EFFICIENCY OF METROPOLITANS IN TURKEY BY DATA ENVELOPMENT ANALYSIS METHOD

In today's globalizing world, it is extremely important in terms of individual and public health that the rapidly developing and changing health systems can be offered with limited resources in a way that will provide the highest benefit. Effective use of resources in the health sector, reducing inactive use and providing a better health service require performance measurement. In this context, the aim of the research is to determine the effectiveness of health institutions operating in Turkey on a metropolitan basis using health indicators, to determine the inefficiency of metropolitan cities that are not at the efficient border, to calculate their idle use and to determine the super efficiency values of effective metropolitan cities. In the study in which 4 input and 3 output variables were used, 27 metropolitan cities were included in the analysis and efficiency calculations were made on the basis of metropolitan cities. In this direction, data from the 2020 Ministry of Health Health Statistics Yearbook were used and R Studio package programs were used to analyze the research data. As a result of the research, 7 metropolitan cities were determined as efficient according to the CCR model, while 14 metropolitan cities were determined as effective according to the BCC model. In addition, it has been seen that Mardin is the most effective metropolitan city among the active metropolitan cities.

Anahtar Kelimeler (Keywords): Data Envelopment Analysis, Metropolitans, Healthcare, Efficiency