Yıl: 2023  Cilt: 58  Sayı: 1  Sayfa: 643-666

doi: 10.15659/3.sektor-sosyal-ekonomi.23.03.2095

ÇEVRE FAKTÖRÜNÜN İŞLETME YETENEKLERİNİ KULLANMA SONUÇLARINA ETKİSİ

İLHAM ÖZ

İşletmenin önemli hedefleri doğrultusunda, performansını arttıracak her türlü işlem, aksiyon ve becerileri içeren (Bryson, Ackermann ve Eden, 2007), girdileri etkili işletme çıktılarına dönüştüren (Li, Shang ve Slaughter, 2010) yetenekler, kaynak temelli yaklaşımın en önemli kaynağı olmaktadır (Koçak, Özer ve Gürel, 2005). Rekabet avantajı yaratmaları için, etkili ve etkin bir biçimde belirlenmeleri, birleştirilmeleri ve uygulamaya geçirilmeleri gerekmektedir (Sirmon, Hitt ve Ireland, 2007). Bu işlemlerin ve sonuçlarının bağlı olduğu en önemli etkenlerden biri de işletmenin içinde bulunduğu “çevre” faktörüdür. Dinamik-Statik çevre farklarının, sunduğu farklı olanaklar ve kısıtlarla birlikte, aynı zamanda şekillendirdiği ve yarattığı farklı işletme yapı, süreç ve işleyişleri (Albring ve diğerleri, 2016; Iyer, Srivastava ve Rawwas 2014; Starik, 2013), yetenekleri kullanma ve bunun sonucunda yaratılacak rekabet avantajının performansını da etkileyecektir. Bu bağlamı anlamaya ve sonuçlarını açıklamaya çalışan bu araştırmada, işletmelere içinde bulundukları çevre türüne göre yeteneklerini kullanacakları strateji türü bazlı önermelerde bulunulmuş, bu önermeler de nitel araştırma yöntemi kullanılarak, hem birincil hem de ikincil verilerle desteklenmiştir.

Anahtar Kelimeler (Keywords): İşletme yetenekleri, kaynak avantaj stratejisi, pazar fırsat stratejisi, girişimsel strateji

THE EFFECT OF “ENVIRONMENT” AS A FACTOR ON THE OUTCOMES OF LEVERAGING FIRM CAPABILITIES

In line with the important objectives of the firm, capabilities which include all kinds of processes, actions and skills to improve its performance (Bryson, Ackermann and Eden, 2007), and efficently transform input resources into outputs (Li, Shang ve Slaughter, 2010) are the most crucial resource of the resource-based view (Koçak, Özer ve Gürel, 2005). To generate a competitive advantage path, they need to be efficiently and effectively mobilized, coordinated and leveraged (Sirmon, Hitt and Ireland., 2007). One of the most important factors to which these transactions and their results depend, is the external environment of the firm. The performance of the different firm structures, processes and operations created and structured by dynamic-static environmental factors (Albring ve diğerleri, 2016; Iyer, Srivastava ve Rawwas 2014; Starik, 2013), which provide different opportunities and threats at the same time, will lead to different performances on leveraging the capabilities and creating competitive advantange. . In this research, which analyzes this context and tries to explain the outcomes, propositions are based on the type of strategy in which firms leverage their capabilities according to the external environment they are in, and these propositions are supported by both primary and secondary data by exploiting qualitative research method.

Anahtar Kelimeler (Keywords): Firm capabilities, resource advantage strategy, market opportunity strategy, entrepreneurial strategy