Yıl: 2023  Cilt: 58  Sayı: 4  Sayfa: 3255-3274

doi: 10.15659/3.sektor-sosyal-ekonomi.23.11.2241

ORGANİZE SANAYİ BÖLGELERİNİN (OSB) STRATEJİK PLANLARINDA AFET YÖNETİMİ VE DİRENÇLİLİK: ÇANKIRI OSB’LER ÜZERİNE BİR DURUM ÇALIŞMASI

İSMET AKBAŞ, AYDIN BERAHA

Hızla büyüyen ve gelişen sanayi sektörü, organize sanayi bölgelerinin oluşumunu kaçınılmaz kılmıştır. Organize sanayi bölgeleri, ekonomik büyüme, endüstriyel üretim ve istihdamın merkezleri olarak önemli bir role sahiptir. Ancak, yoğun endüstriyel faaliyetler, çevresel, ekonomik ve sosyal açılardan çeşitli riskleri de beraberinde getirmektedir. Doğal afetler, iklim değişikliği, sanayi kazaları gibi zorlayıcı etkenler, organize sanayi bölgelerini ciddi tehditlerle karşı karşıya bırakabilmektedir. Son dönemde küresel çapta yaşadığımız Covid-19 Pandemisi ve Türkiye’de Kahramanmaraş merkezli depremler, doğal çevrenin potansiyel yıkıcı etkisini bir kez daha hatırlatmıştır. Bu çalışma, organize sanayi bölgelerinin afetlere hazırlık ve dirençlilik bağlamında mevcut durumlarını ortaya koymayı ve bir takım öneriler getirmeyi amaçlamaktadır. Bu amaçla, Çankırı İli sınırları içinde bulunan OSB müdürleri ile mülakatlar gerçekleştirilmiştir. Bu bağlamda afet yönetimi ile dirençlilik önlemlerinin organize sanayi bölgelerinin stratejik planlamalarında ne ölçüde yer aldığı, nasıl bir etkinlikle uygulandığı ve olası risklere karşı nasıl bir hazırlık yapıldığına dair alınan bilgiler betimsel içerik analizi ile değerlendirilmiştir. Analiz sonuçları, organize sanayi bölgeleri için, dirençlilik ve sürdürülebilirliğin üç boyutunun olduğunu göstermektedir. Bunlar; (i) iç hazırlık, (ii) dış paydaşlarla işbirlikleri ve (iii) üst kurum planlamaları ve yasal düzenlemelerdir. Bu bağlamda organize sanayi bölgeleri, iç ve dış tüm paydaşlarını iş birliğine dahil ederek, risk analizleri yapmalı, acil durum planları oluşturmalı ve afetlere karşı farkındalığı geliştirmelidir.

Anahtar Kelimeler (Keywords): Organize Sanayi Bölgeleri, Stratejik Planlama, Afet Yönetimi, Dirençlilik, Sürdürülebilirlik, Afet Yönetişimi

DISASTER MANAGEMENT AND RESILIENCE IN THE STRATEGIC PLANS OF ORGANIZED INDUSTRIAL ZONES (OIZ): A CASE STUDY ON ÇANKIRI OIZS

The rapidly growing and developing industrial sector has made forming organized industrial zones inevitable. Organized industrial zones have an important role as centers of economic growth, industrial production and employment. However, intensive industrial activities bring various environmental, economic and social risks. Challenging factors such as natural disasters, climate change and industrial accidents can expose organized industrial zones to serious threats. The recent global Covid-19 pandemic and the Kahramanmaraş-based earthquakes in Turkey have once again reminded us of the potentially destructive impact of the natural environment. This study aims to reveal the current situation of organized industrial zones in the context of disaster preparedness and resilience and to make some recommendations. For this purpose, interviews were conducted with OIZ managers in Çankırı province. In this context, the information on the extent to which disaster management and resilience measures are included in the strategic planning of organized industrial zones, how effectively they are implemented, and what level of preparedness is provided against possible risks were evaluated by descriptive content analysis. The results of the analysis show that there are three dimensions of resilience and sustainability for organized industrial zones. These are (I) internal preparation, (ii) collaborations with external stakeholders, and (iii) planning and legal regulations of the upper institutions. In this context, organized industrial zones should make risk analyzes, create emergency plans and raise awareness against disasters by involving all their internal and external stakeholders in cooperation.

Anahtar Kelimeler (Keywords): Organized Industrial Zones, Strategic Planning, Disaster Management, Resilience, Sustainability, Disaster Governance