Yıl: 2023  Cilt: 58  Sayı: 3  Sayfa: 2618-2634

doi: 10.15659/3.sektor-sosyal-ekonomi.23.09.2250

ÖĞRETMEN ÖZERKLİĞİNİN YORDAYICILARI OLARAK ÖĞRENME MERKEZLİ LİDERLİK VE ÖĞRENME İKLİMİ

ONUR ERDOĞAN, EMRE SÖNMEZ, ZEKİ ÖĞDEM

Bu araştırma okullardaki öğrenme merkezli liderlik ile öğrenme ikliminin öğretmenlerin özerklikleri üzerindeki yordayıcılıklarını belirlemeyi amaçlayan ilişkisel tarama modelinde tasarlanmış nicel bir araştırmadır. Araştırmanın örneklemini Ankara ili merkez ilçelerinde kamu okullarında görev yapan 343 öğretmen oluşturmuştur. Araştırma sonuçları öğrenme ikliminin alt boyutlarından mesleki ilginin ve öğrenme merkezli liderliğin alt boyutlarından öğrenmeye dönük bir vizyon oluşturma ile öğrenme desteği sağlamanın öğretmen özerkliğinin pozitif yönlü ve anlamlı yordayıcıalrı olduğunu göstermiştir. Bununla birlikte toplam puanlar üzerinden yapılan regresyon analizi ve path analizi sonuçları öğrenme iklimi ve öğrenme merkezli liderliğin öğretmen özerkliğinin pozitif yönlü ve anlamlı yordayıcıları olduğunu ortaya koymuştur.  Bununla birlikte path analizi sonuçlarına göre öğrenme merkezli liderlik doğrudan yordayıcılığına ek olarak öğrenme iklimi üzerinden dolaylı olarak da öğretmen özerkliğini yordamaktadır. Merkeziyetçi ve hiyerarşik olarak yapılanmış eğitim sistemimizde öğretmen özerkliği ile öğrenme merkezli liderliğin ilişkisini ele alan bu çalışmanın alanyazına ve uygulamaya katkı sağlayacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler (Keywords): Öğretmen özerkliği, liderlik, öğrenme merkezli liderlik, öğrenme iklimi, okul yöneticisi.

LEARNİNG-CENTERED LEADERSHİP AND LEARNİNG CLİMATE AS PREDİCTORS OF TEACHER AUTONOMY

This study aims to determine the predictive effect of learning-centered leadership and learning climate on teachers’ autonomy in schools. This is a quantitative study designed with a correlational survey model. The sample of the study consisted of 343 teachers employed in state schools in central districts of Ankara. The results of the study showed that professional interest, which is one of the sub-dimensions of learning climate, and building a learning vision and providing learning support, which are sub-dimensions of learning-centered leadership, are positive and significant predictors of teacher autonomy. Moreover, the results of regression analysis and path analysis conducted on total scores revealed that learning climate and learning-centered leadership are positive and significant predictors of teacher autonomy. Furthermore, in addition to the direct predictive effect of learning-centered leadership on teacher autonomy, learning-centered leadership also indirectly predicts teacher autonomy via learning climate. This study, which addresses the relationship between teacher autonomy and learning-centered leadership in our centralized and hierarchically structured education system, is thought to contribute to the literature and practice.

Anahtar Kelimeler (Keywords): Teacher autonomy, leadership, learning-centered leadership, learning climate, school administrator.