Yıl: 2022  Cilt: 57  Sayı: 1  Sayfa: 492-505

doi: 10.15659/3.sektor-sosyal-ekonomi.22.03.1766

DÖVİZ KURU İLE GIDA VE ALKOLSÜZ İÇECEK FİYATLARI ARASINDAKİ ZAMANLA DEĞİŞEN NEDENSELLİK ANALİZİ

DOĞAN UYSAL, KUBİLAY ÇAĞRI YILMAZ, HİCRAN KASA

Döviz kurunda meydana gelen değişimlerin yurt içi fiyatlar üzerinde yaratacağı enflasyonist etki döviz kuru geçiş etkisi olarak adlandırılmaktadır.  Söz konusu etkinin yarattığı makroekonomik sonuçlar politika yapıcılar açısından büyük önem arz etmektedir. Bu nedenle çalışmanın amacı döviz kuru ile gıda ve alkolsüz içecek fiyatları arasındaki doğrusal olmayan dinamiklerin incelenmesidir. Değişkenler arasındaki incelmenin yapılabilmesi maksadıyla LA-VAR modeline dayalı zamanla değişen Granger Nedensellik testleri ve Shi vd. (2016) tarafından geliştirilen Recursive Rolling yaklaşımı kullanılmıştır. Manuel olarak oluşturulan gıda ve alkolsüz içecek fiyat endeksi ile döviz kuruna ait veriler 2005 Ocak ve 2021 Ekim tarihlerini kapsayacak şekilde oluşturulmuştur. Elde edilen sonuçlar kurda dalgalanmaların olduğu 2016 yılı ve sonrasında nedensellik ilişkisinin kronikleştiğini ayrıca, kur şoklarının nedenselliği arttırdığını ve kalıcı hale gelmesine sebep olduğunu gösterir niteliktedir. Bunun yanı sıra kurda istikrarın olduğu 2010 yılı öncesinde iki değişken arasında nedensellik ilişkisinin olmadığını gözlemlenmiştir.

Anahtar Kelimeler (Keywords): Türkiye, LA-VAR modeli, döviz kuru geçiş etkisi, gıda ve alkolsüz içecek fiyatları

ANALYSIS OF TIME CHANGING CAUSES BETWEEN THE EXCHANGE RATE AND THE PRICES OF FOOD AND NON-ALCOHOLIC BEVERAGES

The inflationary effect of changes in the exchange rate on domestic prices is called the exchange rate pass-through effect. The macroeconomic consequences of this effect are of great importance for policy makers. Therefore, the aim of the study is to examine the nonlinear dynamics between exchange rates and food and non-alcoholic beverage prices. Time-varying Granger Causality tests based on the LA-VAR model and Recursive Rolling approach were used in order to analyze the variables. The food and non-alcoholic beverage price index has created manually and the exchange rate data has been covered in January 2005 and October 2021 years. The results show that the causality relationship became chronic in and after 2016 when there were exchange rate fluctuations, and there was no causal relationship between the two variables before 2010 when there was exchange rate stability.

Anahtar Kelimeler (Keywords): Turkey, LA-VAR model, exchange rate pass-through, food and non-alcoholic beverage prices