Yıl: 2023  Cilt: 58  Sayı: 3  Sayfa: 2588-2617

doi: 10.15659/3.sektor-sosyal-ekonomi.23.09.2119

TÜRKİYE’DE YÜKSEKÖĞRETİMDE AFET YÖNETİMİ ÜZERİNE YAZILMIŞ LİSANSÜSTÜ TEZLERE YÖNELİK BİR İNCELEME

DENİZ KOYUNCUOĞLU

Çalışmanın amacı, yükseköğretimde afet yönetimi alanında üniversitelerin araştırma eğilimlerini belirlemektir. 2003 ile 2022 yılları arasında yazılmış toplam 86 yüksek lisans ve doktora tezi incelenmiş ve konu, yöntem, analiz teknikleri ve trendler açısından mevcut durum değerlendirilmiştir. İlgili çalışmaları bulmak için Yükseköğretim Kurulu (YÖK) Ulusal Tez Merkezi'nden "afet", "afet yönetimi", "yüksek öğrenim", "üniversite", "öğrenci", "personel" ve "politika" gibi anahtar kelimeler kullanılmıştır. Çalışma, MAXQDA 2020 Analytic Pro nitel veri analizi yazılımı kullanılarak analiz edilmiştir. Veri analizinde tanımlayıcı ve içerik analizi yöntemleri kullanılmıştır. Çalışmanın bulgularından biri, özellikle son dört yılda "yükseköğretimde afet yönetimi" üzerine yazılmış tezlerin belirgin bir artış göstermiş olmasıdır. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi'nin en fazla çalışmayı yürüttüğü belirlenmiştir. Ancak doktora tezlerinin sayısı düşük olup konu genellikle kapsamlı bir şekilde ele alınmamıştır. Bir başka bulgu, yükseköğretimde afet yönetimi tezlerinde kadın araştırmacılar %49, erkek araştırmacılar ise %51 oranında temsil edilmekte ve ampirik çalışmalar en yaygın araştırma yöntemi olarak kullanıldığı tespit edilmiştir. Afet yönetim sisteminin genellikle "hazırlık" boyutunda ele alındığı ve üniversitelerin afet yönetimi konusunda toplumsal katkı misyonunu yerine getirmek için kamusal alanda araştırmalar yaptıkları, ancak üniversitelerin afet yönetimi ile ilgili üniversitenin çerçeve koşullarını ilgilendiren konularda daha fazla çalışma yapılması gerektiği sonucuna varılmıştır. Bu çalışma, üniversitelere afet yönetimi alanındaki anlayış ve yaklaşımlarını geliştirmek için çıkarımlar ve gelecekteki araştırmalar için öneriler sunmaktadır.

Anahtar Kelimeler (Keywords): afet yönetimi, araştırma eğilimleri, lisansüstü tezler, içerik analizi, yükseköğretim çalışmaları

A REVIEW OF GRADUATE THESES ON DISASTER MANAGEMENT IN HIGHER EDUCATION IN TÜRKİYE

The aim of this study is to determine the research tendencies of universities in the field of disaster management in higher education. The study examined 86 master's and doctoral theses on "Disaster Management in Higher Education" written between 2003 and 2022 to identify research trends in universities. The study used descriptive and content analysis methods to evaluate the current status of the topic, method, analysis techniques, and trends. To find the relevant studies, keywords such as "disaster", "disaster management", "higher education", "university", "student", "staff", and "policy" were used in the Higher Education Council (YÖK) National Thesis Center. The results showed that the number of theses focused on "disaster management in higher education" has increased significantly in the last four years. The majority of the studies were conducted in Çanakkale Onsekiz Mart University. Another finding is that in disaster management theses in higher education, female researchers represent 49%, while male researchers constitute 51%, and empirical studies have been identified as the most commonly used research method. The disaster management system was primarily addressed in the "preparedness" dimension, and universities conducted research in the public domain to contribute to society in disaster management. However, the study suggested that universities should focus on areas related to the university's framework conditions for disaster management. In conclusion, the study provides universities with recommendations and implications for future research to improve their understanding and approaches towards disaster management in higher education.

Anahtar Kelimeler (Keywords): disaster management, research trends, graduate theses, content analysis, higher education studies