Yıl: 2024  Cilt: 59  Sayı: 2  Sayfa: 890-904

doi: 10.15659/3.sektor-sosyal-ekonomi.24.06.2415

TÜRKİYE’DE KENTSEL DÖNÜŞÜMDE İMAR VE HUKUKİ AÇIDAN YAŞANAN SORUNLAR

İHSAN KELEŞ

Kentler dinamik yapıya sahip yaşam ve yerleşim birimleridir. Bu dinamik yapıları nedeniyle de var oldukları günden bu yana sürekli değişim içinde olmuşlardır. Kentlerin bu değişen yapılarına ve kentsel yerleşimlere ilişkin gelişmeler zaman içinde değişim göstermiştir.Kentsel dönüşümün ortaya çıktığı dönemdeki Türkiye ve dünya şartları ile bugünün şartları çok farklıdır. Küreselleşen dünyada kentlerin, küresel sistemdeki yerlerini muhafaza etmeleri ve rekabetçi yapıya kavuşmaları açısından kentsel dönüşüm bugün çok sık kullanılan bir planlama aracı olarak merkezi ve yerel yönetimlerin ilgisini çekmektedir.Kentsel dönüşüm ile ilgili birçok yaklaşımda, dönüşümün sadece fiziki bir müdahale eylemi olmadığı, kentsel dönüşümün bunun yanında ekonomik canlılığı ve sosyal bütünleşmeyi de amaçladığı belirtilmektedir. Buna göre, kentsel dönüşüm, fiziksel çöküşü durdurmak, kentte yer alan tarihi dokuyu korumak ve sürdürülebilirliğini sağlamak, ekonomik yaşamı devam ettirmek ve bir bütün olarak kentsel yaşam kalitesini yükseltmeyi amaçlar.Kentsel dönüşümün imar planları ve imar hukuku ile yakın ilişkisi vardır. Bu ilişki Plan dışı yerleşim yerlerinin sayısının artması hem hukuki açıdan hem de planlama açısından ciddi sorunlar oluşturmaktadır. Yeni kentsel alanlar oluşturma konusunda yaşanan sıkıntılar yerel yönetimleri ve plancıları kent içindeki çöküntü/gecekondu alanlarının planlı müdahalelerle yeniden kente kazandırılması seçeneğine yöneltmiştir.Bu açıdan bu makalede kentsel dönüşüm birçok unsuru dikkate alarak kent yaşamı yaşanabilir hale getirmek zorundadır. Bu çalışmada dönüşümün imar ve hukuki boyutları öncelikli olarak değerlendirmeye alınmış olup diğer unsurlar kapsam dışı tutulmuştur.

Anahtar Kelimeler (Keywords): Kentsel Dönüşüm, İmar Planlama, İmar Hukuku

ZONING AND LEGAL IN URBAN TRANSFORMATION IN TURKEY PROBLEMS EXPERIENCED FROM PERSPECTIVE

Cities are living and residential units with a dynamic structure. Due to this dynamic structure, they have been in constant change since the day they existed. Developments regarding these changing structures of cities and urban settlements have changed over time.The conditions in Türkiye and the world in the period when urban transformation emerged are very different from today's conditions. In the globalizing world, urban transformation attracts the attention of central and local governments as a frequently used planning tool in order for cities to maintain their place in the global system and gain a competitive structure.In many approaches to urban transformation, it is stated that transformation is not only a physical intervention action, but also aims at economic vitality and social integration. Accordingly, urban transformation aims to stop physical collapse, protect the historical texture of the city and ensure its sustainability, maintain economic life and improve the quality of urban life as a whole.Urban transformation has a close relationship with development plans and zoning law. This relationship increases the number of unplanned settlements and creates serious problems both in terms of law and planning. The difficulties experienced in creating new urban areas have led local governments and planners to the option of reintroducing the collapsed/slum areas within the city to the city through planned interventions.In this respect, urban transformation must make urban life livable by taking into account many factors. In this study, the zoning and legal aspects of the transformation were primarily evaluated and other elements were excluded.

Anahtar Kelimeler (Keywords): Urban Transformation, Zoning Planning, Zoning Law