Yıl: 2024  Cilt: 59  Sayı: 1  Sayfa: 617-643

doi: 10.15659/3.sektor-sosyal-ekonomi.24.03.2349

MUHASEBEDE ETİK KONUSUNDA YAYIMLANMIŞ ÇALIŞMALAR ÜZERİNE BİR İNCELEME

D. ALİ KIZILYALÇIN

Meslek mensuplarının faaliyetlerini yerine getirirken, belli etik ilke ve kurallara uymaları beklenmektedir. Özellikle muhasebe gibi toplumun büyük kesimini, gerçekleştirdiği faaliyetler yoluyla etkileyen bir meslek için etik ilkelere uyum büyük önem arz etmektedir. Çalışma sistematik bir literatür taraması şeklinde yapılandırılmıştır ve muhasebe meslek etiğine dönük yapılan uygulamalı çalışmaların incelenmesi yoluyla daha sonra yapılacak çalışmalara bir veri tabanı sağlanması amaçlanmıştır. Çalışmada kullanılan veriler, Web of Science veri tabanında, sosyal bilimler atıf dizininde yer alan çalışmalar ile Türkiye’de TR Dizinde dizinlenen muhasebe dergilerinde yayımlanan çalışmalardır. Tarama sonucu belirlenen 42 adet yabancı ve 29 adet ulusal makale; çalışma konusu, yöntem, uygulama ve ulaşılan sonuçlar açısından analiz edilmiştir. Analiz sonucunda modern eğitim yöntemlerinin daha etkili olduğu, ancak muhasebede etik eğitiminde geleneksel yöntemlerin daha yüksek oranda uygulanmakta olduğu tespit edilmiştir. Muhasebede etik eğitimi, üniversite müfredatlarında yer almakla beraber yeterli düzeyde değildir. Meslek mensuplarına dönük çalışmalarda, meslek mensuplarının sık sık etik ikilemler yaşadığı tespiti yer almaktadır. Etik ikilemlerin daha çok mükellef baskıları ve kamu otoritesi kaynaklı olduğu vurgulanmaktadır. Son olarak muhasebede yapay zekâ kullanımı olumlu karşılanmaktadır. Ancak bunun bazı etik sorunları ortaya çıkarabileceği çalışmalarda ifade edilmektedir.

Anahtar Kelimeler (Keywords): Muhasebe Etiği, Etik Eğitimi, Etik İkilem, Muhasebe Mesleği, Etik Karar Verme

A REVIEW OF PUBLISHED STUDIES ON ETHICS IN ACCOUNTING

Professionals are expected to comply with certain ethical principles and rules while performing their activities. Compliance with ethical principles is crucial in professions such as accounting, which have a significant impact on society. The study is a systematic literature review aimed at providing a database for future studies by examining applied studies on accounting professional ethics. The data used in the study comprises studies is included in the Web of Science database, Social Sciences Citation Index, and accounting journals indexed in TR Index in Turkey. The study has analysed 42 foreign and 29 national articles based on their subject, methodology, application, and results. The analysis has revealed that modern education methods are more effective, but traditional methods are more commonly used in ethics education in accounting. Although ethics education has included in university curricula for accounting, it is not at a sufficient level. In studies on professional members, it has found that professional members frequently experience ethical dilemmas. Ethical dilemmas have often caused by pressures from taxpayers and public authorities. Finally, the use of artificial intelligence in accounting is viewed positively. However, it is stated in the studies that this may reveal some ethical problems.

Anahtar Kelimeler (Keywords): Accounting Ethics, Ethics Education, Ethical Dilemma, Accounting Profession, Ethical Decision Making