Yıl: 2023  Cilt: 58  Sayı: 4  Sayfa: 3510-3526

doi: 10.15659/3.sektor-sosyal-ekonomi.23.12.2294

MOTİVASYON VE TUTUM’UN BAĞIŞ NİYETİ ÜZERİNDEKİ ETKİLERİNİN YEM İLE İNCELENMESİ

BÜŞRA ÖZCAN, CELİLE ÖZÇİÇEK DÖLEKOĞLU

Bağışçılık her ne kadar kurumsallaşsa da bireylerin davranışları, tutumları, motivasyonları ve bakış açıları da çok önemlidir. Ekonomik krizler, doğal afetler ve salgın hastalıklar gibi olağanüstü durumlarda hayırseverlik ve bağışçılık daha da önem kazanmaktadır. Maddi yardımın yanı sıra zaman ve emek paylaşımı da bağış/hayırseverlik/dayanışmanın önemli bir parçasıdır. Literatürde bağış, bağış güdüleri ve bağış davranışları üzerine çalışmalar bulunmaktadır. Ancak bu çalışmalar daha çok kan ve organ bağışı üzerine odaklanmıştır. Türkiye'de hayırseverlik, bağışçı niyeti algısı ve motivasyonu üzerine sınırlı sayıda ampirik çalışma bulunmaktadır. Hayırseverliğin sadece maddi bağışları değil, aynı zamanda zaman ve emeği de içerdiği düşünüldüğünde, hayırseverlik ve bağışçılıkta hangi motivasyonun önemli olduğunun ortaya konması faydalı olacaktır. Bu çalışmanın amacı, motivasyon ve tutumun bağış niyeti üzerindeki etkisini incelemektir. Adana ilinde yapılan 407 katılımcıdan elde edilen anket verileri doğrulayıcı faktör analizi ve yapısal eşitlik modeli kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre; tutum, öz odaklılığın ve gönüllülüğün bağış niyeti üzerinde pozitif ve anlamlı etkisi, özgecilik ve diğerlerine yönelik mükemmeliyetçiliğin ise anlamlı etkisinin olmadığı belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler (Keywords): bağış niyeti, gönüllülük, bağışçı davranış, yapısal eşitlik modeli

INVESTIGATION OF THE EFFECTS OF MOTIVATION AND ATTITUDE ON DONATION INTENTION WITH SEM

Even though donation has become more institutionalized, the behaviors, attitudes, motivations, and perspectives of the individuals are always crucial. In extraordinary events such as economic crises, natural disasters, and epidemics, charity and donation are more important. The sharing of time and labor becomes even more important in addition to material assistance. There are studies on donation, donation motives, and donation behaviors in the literature. However, these studies have mostly focused on blood and organ donation. There are limited empirical studies on philanthropy, donor intention perception, and motivation in Turkey. Considering that philanthropy involves not only material donations but also time and labor, it would be useful to reveal which motivation is important in philanthropy and donation. The purpose of this paper is to examine the influence of motivation and attitude on donation intention. Survey data from 407 respondents are analyzed using confirmatory factor analysis, and structural equation modeling. The survey was conducted in Adana.  According to the research results; it was determined that attitude, self-oriented, and volunteerism have a positive and significant effect on donation intention. Altruism and other-oriented perfectionism have no significant effect on donation intention.

Anahtar Kelimeler (Keywords): donation intention, volunteering, donation behavior, structural equation modeling