Yıl: 2022  Cilt: 57  Sayı: 1  Sayfa: 68-82

doi: 10.15659/3.sektor-sosyal-ekonomi.22.01.1735

ÇOK KRİTERLİ KARAR VERME TEKNİKLERİ İLE ELEKTRİKLİ OTOMOBİL SEÇİMİ: SD-MULTIMOORA YAKLAŞIMI

İBRAHİM TOLGA ÇOŞKUN

Petrol ve doğalgaz, enerji ihtiyacının karşılanmasında kullanılan önemli kaynaklardandır. Fosil yakıtların yoğun kullanılması, sadece kıt kaynakların tükenmesine neden olmamakta, çevreye zararlı gazlar da oluşturmaktadır. Gündelik hayatta yoğun olarak kullanılan benzinli ve dizel araçlara hükümetlerce getirilen vergilendirmeler, bu tür araçların sınırlı kaynakları tüketiyor olması ve artan çevre bilinci gibi nedenlerle, bireylerin ve üreticilerin tercihleri hibrit ve elektrikli otomobiller olmaya başlamıştır.  Bu çalışmada, tüketici ve karar alıcıların çeşitli özelliklere sahip elektrikli otomobil alternatiflerinden en uygununu seçebilmeleri için yenilikçi bir yaklaşım sunulmuştur. Yöntem olarak çok kriterli karar verme tekniklerinden SD ve MULTIMOORA kullanılmıştır. SD ile yapılan değerlendirmede en önemli ilk 2 kriter aracın torku ve DC şarj süresidir. En az öneme sahip son 2 kriter ise menzil ve azami hızdır. MULTIMOORA ile alternatiflerin sıralanmasında Hyundai Kona 150 kW birinci sıradaki, Renault ZOE ise beşinci sıradaki alternatiftir. Çalışma, elektrikli otomobil seçimindeki kriterler ve güncel alternatiflerin değerlendirilmesi açısından yenilikçi olup ileriki çalışmalara öncü olacak kapsamdadır. 

Anahtar Kelimeler (Keywords): Çok kriterli karar verme, SD, MULTIMOORA, elektrikli otomobil, araç seçimi

ELECTRIC CAR SELECTION WITH MULTI-CRITERIA DECISION-MAKING TECHNIQUES: SD-MULTIMOORA APPROACH

Oil and natural gas are important in meeting energy needs. The intensive use of fossil fuels is responsible for the depletion of scarce resources and also emits harmful gases. Due to the government’s taxation on gasoline and diesel vehicles, the consumption of limited resources and the increasing environmental awareness including the preferences of individuals and manufacturers, have led to increasing interest in hybrid and electric vehicles. This study presents an innovative approach for consumers and decision-makers to choose the best electric car alternatives. SD and MULTIMOORA, multi-criteria-decision-making techniques, were used as methods. The first 2 important criteria in the evaluation made with SD are the vehicle's torque and DC charging time. The last 2 criteria of least importance are range and top speed. In the ranking of alternatives with MULTIMOORA, Hyundai Kona 150kW is the first alternative and Renault-ZOE is the fifth alternative. The study is innovative due to the criteria for choosing electric cars and the evaluation of current alternatives. Therefore it falls within the scope of being a pioneer for future studies. 

Anahtar Kelimeler (Keywords): Multi criteria decision making, SD, MULTIMOORA, electric car, vehicle selection