Yıl: 2022  Cilt: 57  Sayı: 2  Sayfa: 1411-1424

doi: 10.15659/3.sektor-sosyal-ekonomi.22.06.1844

KAMU SOSYAL YARDIM UYGULAMA SİSTEMİNİN İNCELENMESİ: IĞDIR İLİ KIRSAL ALAN ÖRNEĞİ

OSMAN DOĞAN BULUT, CENGİZ SAYIN, YAKUP ERDAL ERTÜRK

Ülkeler kendi dinamiklerine ve kültürel yapısına uygun olarak yoksullukla mücadelede kamu sosyal yardım uygulamalarını kullanılmaktadır. Ülkemizde, yerel yönetim düzeyinde belediyeler, merkezi yönetim düzeyinde ise il ve ilçelerde bulunan Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma (SYD) vakıfları kanalıyla ihtiyaç sahibi kitlelere kamu sosyal yardımları ulaştırılır. Sosyal yardım uygulamalarının işleyişine dönük olarak pek çok problemin (yardım programlarının belirlenmesi, yararlanma kriterleri, duyuru ve arşivleme yöntemleri vd.) varlığı literatürde yer almaktadır. Bu çalışmada, kırsal alan kamu sosyal yardım uygulaması incelenerek aksayan yönlerinin ortaya konulması ve çözüm önerilerinin geliştirilmesi amaçlanmıştır. Iğdır il merkezi ve ilçelerinde bulunan belediye ve SYD vakıfları ile toplam 8 adet yönetici anketi; il kırsal alanında ikamet eden ve sosyal yardım alan hane halkları ile 210 adet yararlanıcı anketi yüz yüze görüşme yöntemiyle yapılmıştır. Çalışma verilerine göre yardım yapan kamu kurumları arasında koordinasyonun yetersizliği ve yerel yönetimlerde mevzuat eksikliği olduğu saptanmıştır. Yararlanıcıların %95.2’si sosyal yardımlardan memnun olmasına karşılık sadece %17.1’i sosyal yardımların yeterli bulmaktadır. İşleyişle ilgili olarak ilk etapta sosyal yardım veren vakıf ve belediyelerin kullanabileceği ortak bir bilgi sisteminin gerekliliği görülmüştür. Daha sonraki aşamalarda ise tüm kamu kurumları ve sivil toplum kuruluşlarının da bu sisteme dâhil edilmesi yararlı olacaktır. Bunların yanında, yardımların yeterlilik durumlarının incelenerek program türlerine göre ödemelerde iyileştirilmelerin yapılması gereklidir.

Anahtar Kelimeler (Keywords): Sosyal yardım sistemi, kamu sosyal yardımlar, kırsal alan, Iğdır

EXAMINATION OF PUBLIC SOCIAL ASSISTANCE IMPLEMENTATION SYSTEM: IĞDIR PROVINCE RURAL AREA EXAMPLE

Public social assistance, which is one of the social policy tools, is used intensively in Turkey. The existence of many problems regarding the functioning of social assistance applications, which are determination of aid programs, criteria for benefiting, announcement and, are widely mentioned in the literature. In this study, it is aimed to develop solution proposals for these problems by examining the functioning of the social assistance application system, revealing its deficiencies and failing aspects. 8 manager surveys with municipalities, social assistance and solidarity foundation and also 210 beneficiary surveys with households, who are receiving social assistance and residing in rural area, were conducted by face-to-face interviews in Iğdır province. There is a lack of coordination among public institutions that provide aid and a lack of legislation in local governments. Although 95.2% of the beneficiaries are satisfied with the social assistance, only 17.1% of them find the social assistance sufficient. Common information system is needed, which can be used by the social assistance foundation and municipalities. It will be beneficial to include all public institutions and non-governmental organizations in this system. The adequacy status of social aids should be examined and improvements should be made according to the types of programs.

Anahtar Kelimeler (Keywords): Social assistance system, public social assistances, rural area, Iğdır