Yıl: 2022  Cilt: 57  Sayı: 1  Sayfa: 143-159

doi: 10.15659/3.sektor-sosyal-ekonomi.22.01.1695


TÜRK GÜN ÖNCESİ ELEKTRİK PİYASASINDA FİYAT BALONU TESTİ VE ANALİZİ

FATMA ÖZGÜ SERTTAŞ, DAVUT ULUÖZ

Varlık fiyatları ekonomik temeller tarafından gerekçelendirilemeyen muazzam yükseliş ve düşüş dönemleri sergileyebilmektedir. Varlık fiyat serisindeki bu patlayıcı davranışlar, balon oluşumuna işaret etmektedir. Balonlar, istikrarsız fiyat artış dönemleri yaratır. Fiyatlardaki bu yüksek oynaklık dönemlerini gün öncesi elektrik piyasalarında da gözlemlemek mümkündür. Elektrik fiyatlarındaki aşırılıklar da, piyasa fiyatını belirleyen temel değerlerden sapmalar olan balonlar olarak değerlendirilebilir. Yüksek elektrik fiyatlarının gözlemlenmesi, tüketicilerin daha ucuz olan diğer enerji kaynaklarını tercih etmelerini sağlayarak tüketici davranışını etkileyebilmektedir. Yüksek elektrik fiyatları, tüketici fiyat endeksi ve ekonomik büyüme gibi temel makroekonomik değişkenler üzerinde de önemli bir etkiye sahiptir. Bu yazında, Türk gün öncesi elektrik piyasasında rasyonel balonların varlığı sağ kuyruklu ADF birim kök testleri: RADF, SADF ve GSADF testleri ile araştırılıp analiz edilmiştir. 2011 Aralık ile 2021 Nisan dönemi için arza göre düzeltilmiş aylık elektrik fiyatları kullanılmıştır. Ampirik bulgulara göre, kullandığımız verilerde 2015 ve 2018 yıllarında olmak üzere iki balon tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler (Keywords): Rasyonel balonlar, elektrik fiyatlarındaki balonlar, Sağ kuyruklu ADF testleri, RADF testi, SADF testi, GSADF testi.

TESTİNG AND ANALYZİNG THE PRİCE BUBBLES İN TURKİSH EDAM

Asset prices exhibit tremendous boost and bust periods, that are often not justified by economic fundamentals. This explosive behavior in asset price series may imply bubbles. Bubbles create erratic price spike periods. These periods of high price volatility are possible to observe in day-ahead electricity markets (EDAMs). The extreme price fluctuations in electricity prices can be considered as deviations from the fundamental values or bubbles. High electricity prices can significantly affect the consumer behavior to make consumers opt for other energy sources that are cheaper. They also have an important impact on key macroeconomic variables such as consumer price index and economic growth. In this paper, we test and analyze the existence of price bubbles in Turkish EDAM by applying the right-tailed ADF unit root tests: RADF, SADF, and GSADF tests, using monthly supply-adjusted prices between December 2011 and April 2021. Empirical results reveal two bubble periods in 2015 and 2018.

Anahtar Kelimeler (Keywords): Rational Bubbles, bubbles in electricity prices, Right-tailed ADF tests, RADF test, SADF test, GSADF test.

Tam Metin 614

TÜRKÇE    ENGLISH

MAKALE ARAMA
Arama Alanı:
Arama Terimi:

Copyright © MakaleSistemi.Com altyapısı kullanılmaktadır.